גאָליאַס-שפּיל
GOLIAS-SHPIL
(David and Golias)
 
PROLOG 

KHOR: 

 Melodie #1
Text in Yiddish
Di kompanie ineynem: 

Shtil, shtil, shtil, 
Roysht nit vi ayn mil, 
Hert nor oys "Golias-shpil". 
Shat, nit shrayt, 
Shtiler zayt. 
Ir yidn, ir kristn, 
Ir daytshishe layt. 
Mit a groys gevakh 
Tsu hern mayn shprakh, 
Mit a klorn zinen, 
Mit a reynem gedank, 
Mit a tifn gefil 
Tsu hern "Golias-shpil". 
Hert nor uf tsu brumen 
Un oykh tsu shumen, 
Ot do vet bald der aktor araynkumen. 
 
 
AKTOR: Melodie #2 
 
Hert nor oys, ir libe menchn, 
Vos di velt tut aykh romen. 
A gutn abnd aykh tsu vinchn 
Zaynen mir gekumen. 

Tsushpil 

*** 

Hert nor uf tsu brumen, 
Un oykh tsu shumen, 
Ot do vet bald der payats araynkumen. 
 
PAYATS: Melodie #3
Ikh, payats, ikh kum dos ershte mol, 
Un mayne verter zaynen mit a tsol. 

Tsushpil 

Mir zaynen nit gekumen forshteln keyn teater, 
Un a nor tsu dertseyln fun Dovid undzer fater. 
In undzer kompanie zaynen mir tsvelf man, 
In derin iz Golias der tiran. 
Zayt zhe mir gezunt, ir damen un hern, 
Ikh vel mikh bald fun aykh avekern. 

  TSVEYTER AKT 

7-TE STSENE 

***
PAYATS:  Melodie #4 
Garn un zamen 
Oyf di tilibramen, 
A sheynem, a sheynem, faynem plats 
Far Goliasn tsu ramen. 
Akh, du roshe, du Golias, du kum shoyn arayn, 
Tu undz shoyn on dayn leyd un payn. 

GOLIAS (under di stsene): 
Ot gey ikh, ot gey ikh. 

8-TE STSENE 

GOLIAS: 
Ver geyt mit mir af dem shtrayt? 

DOVID: 
Ikh, ikh. 
 
GOLIAS: Melodie #5 
Okh vey un iz tsu mir geshen, 
Aza kleynem yudke hob ikh derzen. 
Akh, yudke, du yudke, gey avek fun mir, 
Ot gib ikh dir a shmir - farflistu tsu der tir. 
Akh, yudke, du yudke, gey avek fun mir, 
Ot ver ikh in kas - tserayb ikh dikh af papir. 
Akh, yudke, du yudke, gey avek fun mayne oygn, 
Ot vel ikh dikh bald in der erd araynleygn. 
Akh, yudke, du yudke, ikh vel dayn nomen oysmekn, 
Tsi den bin ikh a hunt, vos du bist gekumen tsu mir mit a shtekn? 
 
DOVID: Melodie #6
Mit dem zelbikn shtekn 
Vel ikh nomen oysmekn. 
Un ikh vel nemen di dray zigelekh in der rekhter hant 
Un ikh vel zikh a kereve tun in mizrekh-vant. 

Dovid kert zikh oys tsu mizrekh

Un vel betn ba Got, 
Er zol mir avekgebn dayn gezunte kop. 

GOLIAS: 
Ver iz geven der ershter zigl? 
 
DOVID: Melodie #7
Der ershter zigl iz geven Avrohom. 
Avrohom iz geven ayn getlekher man, 
In Gots viln hot er ales geton. 
In zayne gutskayt un in zayne frumkayt zol dem kleynem Dovidlen genisn, 
Az der roshe Golias zol faln tsu mayne fisn. 

David vayzt on mit dem finger af zayn fus. 

GOLIAS: 
A make dir, tsu mayne fisn vestu faln! 
Tomer vestu nokhamol dermanen Avrohomen, 
Vel ikh dir dem kop tseshpaltn, 
In der erd bahaltn. 
Avrohom hot gehat a foter Terakh, 
Fremde geter hot er geton makhn, 
Un fun dem yidishn Got hot er geton ingantsn oplakhn. 
Tomer vestu mir nokhamol dermanen Avrohomen,- 
Vel ikh dir dem kop tseshpaltn 
Un ir der erd bahaltn. 
 
DOVID:  Melodie #8
Almekhtiker Bashefer, ze kuk arop, 
Ze vi der roshe Golias lakht fun undzere oves op. 

GOLIAS: 
Ikh lakh take, ikh lakh take, 
Ver iz geven dos tsveyte zigl? 
 
DOVID   (Melodie #7):
Dos tsveyte zigl iz geven Yitskhok. 
Yitskhok iz geven ayn getlekher man, 
In Gots vegn hot er ales geton. 
In zayne gutskayt, in zayne frumkayt zol dem kleynem Dovidl genisn, 
Az der roshe Golias zol faln tsu mayne fisn. 

GOLIAS: 
A make dir, tsu mayne fisn vestu faln. 
Tomer vestu mir dermanen Yitskhokn, 
Vel ikh dir dem kop tseshpaltn. 
In der erd bahaltn. 
Yitskhok hot gehat a bruder Yishmoel. 
Tsu fremde geter hot er geton bukn, 
Un fun dem yidishn Got hot er geton ingantsn avekukn. 
Tomer vestu mir dermanen Yitskhokn,- 
Vel ikh dir dem kop tseshpaltn 
In der erd bahaltn. 
 
DOVID   (Melodie #8):
Almekhtiker Bashefer, ze un kuk arop, 
Ze vi der roshe Golias lakht fun undzere oves op. 

GOLIAS: 
Ver iz geven der driter zigl? 
 
DOVID   (Melodie #7):
Der driter zigl iz geven Yakov. 
Yakov iz geven ayn getlekher man, 
In Gots viln hot er alts geton. 
In zayne gutskayt, in zayne frumkayt zol dem kleynem Dovidl genisn, 
Az der roshe Golias zol faln tsu mayne fisn. 

GOLIAS: 
A make dir, tsu mayne fisn vestu faln. 
Tomer vestu mir nokhamol dermanen Yakovn, 
Vel ikh dir dem kop tseshpaltn. 
In der erd bahaltn. 
 
DOVID:  Melodie #9
Almekhtiker Bashefer, ze un kuk arop, 
Ze vi der roshe Golias lakht fun dir ingantsn op. 
Drum, Got, zolstu im farblendzn zayne oygn, 
Er zol nit visn vu zikh tsu kern un vendn. 
Bin ikh mir a braver maynster, 
Hob ikh mir a shteyndele in tayster. 
Ta di ri sa bom. 

Dovid varft dem shteyn, Golias falt anider af der erd. Me fardekt im mit a laylekh. 
 

INTERMEDIE 

PAYATS: 
Her dokter, kumt nor aher. 

DOKTER: 
Vos iz, vos iz? 

Der dokter boygt zikh on tsu Goliasn un nemt im farn doyfek. 

PAYATS: 
Funvanen  nemt zikh vos er iz blind af an oyg? 

DOKTER: 
Er hot gezen vi a dilizhan iz durkhgefloygn 
durkh a lokh fun a nodl. 

PAYATS: 
Funvanen nemt zikh, vos er iz toyb af an oyer? 

DOKTER: 
Er hot gehert a genets fun a flig. 

PAYATS: 
Funvanen nemt zikh vos er iz krum? 

DOKTER: 
Er hot ibergetantst iber a shtroy. 

PAYATS: 
Vos tut men, vos di tseyn tuen im vey? 

DOKTER: 
Me zol nemen a dembenem dishel mit a skrip fun 
a toyer, mit a drey fun a shlos un a vershok smole, me 
zol im gut onraybn di tseyn, veln im di tseyn bald 
aroysfaln. 

PAYATS: 
Vos tut men, vos der kop tut im vey? 
 
DOKTER: 
Me zol nemen a vershok fasoles un a halb kvort 
layvnt mit a lungnleber fun a flig un me zol dos 
ineynem tsuanandmishn un me zol im mitdermit 
oysshmirn dem kop, vet im di kop bald aropfaln. 
Yetst vel ikh im gebn a rikhtike refue. Me zol 
nemen a vershok fasoles mit a kvort layvnt, mit a 
skrip fun a toyer, mit a drey fun a shlos, mit a 
lungnleber fun a flig un me zol nemen a tamez- 
dike shtik ayz, vos zi hot zikh geglit in an oyvn, 
vos me hot in im oysgeheytst tsvey velder holts un 
me zol dos arayngisn in a tepl on a dno un me zol 
arayngisn a fingerhut vaser un me zol im gebn dray emer a 
tog, vayl er iz zeyer shvakh, - kon er meyn nit trinken. 
 

9-TE STSENE 

MALKHAMOVES (tsu Goliasn): 
Ma shmekho? 

GOLIAS: 
Golias 
 
MALKHAMOVES: Melodie #10
Akh, du roshe, du tome, du apikoyres! 
Zay zhe zikh misvade af dayne aveyres. 
Vos hostu geton im rosheshone? 
 
GOLIAS:  Melodie #11
Um rosheshone 
Hob ikh geshlogn a yosem vealmone. 
 
MALKHAMOVES:  Melodie #12
Ruft zhe im arayn di khevre kadishe, 
Loz er zikh misvade zayn koydem hamise. 
Akh, du roshe, du tome, du apikoyres, 
Zay zhe zikh misvade af dayne aveyres. 
Vos hostu geton um yonkiper? 
 
GOLIAS    (Melodie #11):
Um yonkiper 
Hob ikh gegesn a gebrotn hindele mit puter. 

MALKHAMOVES: 
Ruft zhe im arayn di khevre kadishe, 
Loz er zikh misvade zayn koydem hamise. 
Akh, du roshe, du tome, du apikoyres, 
Zay zhe zikh misvade af dayne aveyres. 
Vos hostu geton um shminiatseres? 
 
GOLIAS   (Melodie #11):
Um shminiatseres 
Hob ikh geton ale greste aveyres. 

MALKHAMOVES: 
Ruft zhe im arayn di khevre kadishe, 
Loz er zikh misvade zayn koydem hamise. 
Akh, du roshe, du tome, du apikoyres, 
Zay zhe zikh misvade af dayne aveyres. 
Vos hostu geton um peysekh? 

GOLIAS: 
Um peysekh 
Hob ikh getrunken yayin nesekh. 

MALKHAMOVES: 
Ruft zhe im arayn di khevre kadishe, 
Loz er zikh misvade zayn koydem hamise. 
Akh, du roshe, du tome, du apikoyres, 
Zay zhe zikh misvade af dayne aveyres. 
Vos hostu geton um shvues? 

GOLIAS: 
Um shvues 
Hob ikh gegesn mlintses far tkies. 

MALKHAMOVES: 
Ruft zhe im arayn di khevre kadishe, 
Los er zikh misvade zayn koydem hamise. 

DOVID (tsu Goliasn): 
Ikh bet dikh mekhile far dayn tatn bir, 
Di kapore zolstu vern far mir. 
Golias, ikh bet dikh mekhile far dayn zeydn, 
Di kapore zolstu vern far undz beydn: 
Far mir un far Yoynosn. 
Golias, ikh bet dikh mekhile far dayn feter Gdal’e, 
Di kapore zolstu vern far undz ale. 
Golias, iz geven a dants fayner mench, 
Er hot keynmol zikh nit gevashn un keynmol nit gebencht. 

Dovid nemt im arop di kop. 
 
Melodie #13
Zet zhe, ale yidn, dem roshe Golias kop! 
Zet zhe, ale yidn, az got iz eyner, 
Un akhuts im iz nit keyner. 
 
 

 
<BGSOUND SRC="dg.mid" LOOP=INFINITE>
 

  BEREGOVSKY'S COLLECTION